School of Architecture N.T.U.A. | Σχολή Αρχιτεκτόνων Ε.Μ.Π
Architectural Design 9, 2015-16 | Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός 9, 2015-16
Faculty: A. Vozani, A. Kourkoulas, I. Mari, T. Pagonis | Διδ. Ομάδα: Αριάδνη Βοζάνη, Ανδρέας Κούρκουλας, Ιφιγένεια Μάρη, Θάνος Παγώνης
Teaching Assistants: A. Chazapis, R. Karatzouni, N. Magouliotis | Επικουρικό Διδακτικό Έργο: Ράνια Καρατζούνη, Νίκος Μαγουλιώτης, Αντώνης Χαζάπης



Την υλοποίηση σημαντικών σε έκταση και σημασία έργων στις πόλεις ακολουθεί "αναδιάρθρωση", τόσο σε υπερτοπικό όσο και σε τοπικό επίπεδο. Το άμεσα κτισμένο περιβάλλον των μετώπων "μεταλλάσσεται" αργά ή γρήγορα μέσα από μια σειρά παραμέτρων (οικονομικών, κοινωνικών, λειτουργικών), χωρίς να έχει προηγηθεί συχνά ένας στρατηγικός ευρύτερος σχεδιασμός όρων και προϋποθέσεων. 

Η κατασκευή του μεγαλύτερου έργου στην Ελλάδα σήμερα αφορά τη στέγαση της Εθνικής Βιβλιοθήκης, της Νέας Λυρικής Σκηνής και του πάρκου που τα συνοδεύει στην κατάληξη της λεωφόρου Συγγρού, στην περιοχή του παλιού Ιππόδρομου. Τόσο το ίδιο το έργο, όσο και η δυνατότητα του "ανοίγματος προς τη θάλασσα, θα αλλάξουν δραστικά την "ταυτότητα" της περιοχής. 

Ως περιοχή μελέτης επιλέγονται τα Ο.Τ. που περιβάλλουν το νέο έργο. Τα σημερινά "μέτωπα" χαρακτηρίζονται από πολυμορφία και αποσπασματικότητα, τόσο ως προς τη δομή και τη μορφή τους, όσο και ως προς τις χρήσεις. Η περιοχή - γνωστή ως γειτονιά του "ρεμπέτικου" από το 1930 μέχρι και το '60 - αναζητά το νέο της ρόλο μέσα από τις νέες σχέσεις και δυναμικές που διαμορφώνονται.

Monday, December 23, 2013

Συγγρού_Από τον αυτοκινητόδρομο στην αστική λεωφόρο

Εδώ (από την ιστοσελίδα της Περιφέρειας Αττικής) η παρουσίαση του ερευνητικού για τη Συγγρού.

Ομάδα έρευνας Παναγιώτης Τουρνικιώτης καθηγητής ΕΜΠ Μαρία Βασενχόβεν Χριστίνα Βασιλοπούλου Βασίλης Βασιλειάδης Ηώ Καρύδη Φάνης Καφαντάρης Βασίλης Κίτσος Σταύρος Μουζακίτης Έλενα Πατατούκα αρχιτέκτονες

"        Συγγρού_Από τον αυτοκινητόδρομο στην αστική λεωφόρο
Στις τελευταίες δεκαετίες του περασμένου αιώνα, στην Αθήνα όπως και αλλού, κατασκευάστηκαν κλειστοί αυτοκινητόδρομοι υψηλής ταχύτητας για την εξυπηρέτηση μαζικής μετακίνησης μεαυτοκίνητα, που όρθωσαν τείχη σε πυκνοκατοικημένες αστικές περιοχές. Στις περισσότερες περιπτώσεις η εμπειρία ήταν καταστροφική και με την ανάπτυξη των ΜΜΜ σταθερής τροχιάς οικλειστοί αυτοί αυτοκινητόδρομοι μετατρέπονται διεθνώς σε αστικές λεωφόρους με στόχο την κοινωνική ανασύνταξη των γειτονικών περιοχών και την ποιοτική αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος προς όφελος του ανθρώπου. Η πρωτοκαθεδρία του αυτοκινήτου δίνει παντού τη θέση της στη βιώσιμη κινητικότητα. Το ζήτημα είναι κρίσιμο και στην Αθήνα. Θα διερευνήσουμε τη μετατροπή της κλειστής λεωφόρου Συγγρού σε αστική λεωφόρο, ως πιλοτικό παράδειγμα για άμεση εφαρμογή στην προοπτική της σύνδεσης του κέντρου της Αθήνας με το παραθαλάσσιο μέτωπο.                    "

Saturday, December 21, 2013

Μάθημα Δευτέρας 23/12


Το μάθημα της Δευτέρας 23/12 θα γίνει στο αμφιθέατρο των Χώρων (4ος) 
και θα αρχίσει κανονικά στις 15:30 προκειμένου να γίνουν 
1ή 2 παρουσιάσεις των πρώτων σκέψεων-προθέσεων των εργασιών σας.

Στις 16:00 θα γίνει η παρουσίαση του κύριου Θ. Μαραβέλια για το
Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σ. Νιάρχου και 
στις 17:30 θα ακολουθήσει παρουσίαση από τον κύριο Π. Τουρνικιώτη.

Σχεδιασμοί για τη Μητροπολιτική περιοχή της Αθήνας

Για όποιους από εσάς διερευνούν το ζήτημα του Μητροπολιτικού Σχεδιασμού της Αθήνας και "τάσεις" ανάπτυξης:


ΦΕΚ και Χάρτης για Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο Δήμου Καλλιθέας.
ΦΕΚ και Χάρτης για Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο Δήμου Παλαιού Φαλήρου.

ΦΕΚ και Χάρτης για την παραλιακή ζώνη απο Φαληρικό όρμο μέχρι Αγ. Μαρίνα Κρωπίας.

Μεταλλασσόμενοι χαρακτήρες και πολιτικές στα κέντρα πόλης Αθήνας Πειραιά - Ερευνητικό Πρόγραμμα ΥΠΕΚΑ ΕΜΠ 2011 
Γ φάση Στρατηγική-Ανασύνθεση-Ολοκλήρωση (Απρίλιος 2012)



Ρυθμιστικό Σχέδιο ΑΘΗΝΑΣ / ΑΤΤΙΚΗΣ 2021 - Εκδοχή 2011 Έντυπο Παρουσίασης Ρυθμιστικού Σχεδίου ΑΘΗΝΑΣ/ΑΤΤΙΚΗΣ 2021 

Συνάντηση εργασίας (workshop): "Λεωφόρος Συγγρού: Συνδετικός Άξονας Πολιτισμού και Επιχειρηματικής Δραστηριότητας".
Εισηγητική Έκθεση, Τεύχος Παρουσίασης

Στα παραπάνω, που αποτελούν διαφορετικά επίπεδα σχεδιασμού είτε σε ισχύ είτε υπό διαμόρφωση (όπως το νέο ΡΣΑ), μπορείτε να εντοπίσετε στρατηγικούς στόχους για την μητροπολιτική περιοχή της Αθήνας και πώς εντάσσεται σε αυτούς ένα έργο της κλίμακας του Κέντρου Πολιτισμού "Ίδρυμα Σ. Νιάρχος".

Friday, December 20, 2013

Υπόβαθρο ACad

Θα βρείτε νέο υπόβαθρο με χρήσεις και ισοϋψείς ανά 4μ εδώ. Το υπόβαθρο δεν είναι επικαιροποιημένο και έχει σίγουρα λάθη και παραλήψεις. Έχει προκύψει από επεξεργασία παλιάς μελέτης που ομαδοποιούσε σε ενιαία περιγράμματα τις ίδιες χρήσεις.

Τουλάχιστον στην άμεση περιοχή μελέτης σας, θα χρειαστεί να ενημερώσετε το υπόβαθρό σας σύμφωνα με τις παρατηρήσεις σας. 
Σε αυτό βοηθούν και οι αεροφωτογραφίες. Ενδεικτικά bing maps και ktimanet.

Thursday, December 19, 2013

Για την πολιτισμική ανα-κατασκευή του τόπου




"Η θάλασσα. Πρέπει να προσπαθήσουμε να τη φανταστούμε, να τη δούμε με τα μάτια του ανθρώπου του παρελθόντος. Δηλαδή σαν σύνορο, σαν εμπόδιο που εκτείνεται ως το βάθος του ορίζοντα, σαν έμμονη απεραντοσύνη, πανταχού παρούσα, θαυμαστή, αινιγματική…
Από τότε, σαν παράξενο ζαρωμένο δέρμα, η Μεσόγειος συρρικνώνεται κάθε μέρα και λίγο παραπάνω."
Braudel Fernand, 1990, Η Μεσόγειος, Ο Χώρος Και Η Ιστορία, Αθήνα: Αλεξάνδρεια, σ. 47
____

"Για το απέραντο παρελθόν της Μεσογείου, η πιο ωραία μαρτυρία είναι η μαρτυρία της ίδιας της θάλασσας. Πρέπει να το λέμε και να το ξαναλέμε. Πρέπει να την κοιτάμε και να την ξανακοιτάμε. Βέβαια, μόνη της, δεν εξηγεί τα πάντα για το πολύπλοκο παρελθόν που δημιούργησαν οι άνθρωποι με περισσότερη ή λιγότερη λογική, ιδιοτροπία ή πλάνη. Αλλά η θάλασσα επανατοποθετεί με υπομονή τις εμπειρίες του παρελθόντος, τους ξαναδίνει τους πρώτους καρπούς της ζωής, τις βάζει κάτω από έναν ουρανό, μέσα σε έναν τόπο που μπορούμε να δούμε με τα ίδια μας τα μάτια, όμοιο με εκείνους του παλιού καιρού. Μια στιγμή προσοχής ή ψευδαίσθησης και όλα φαίνονται να ξαναζούν."
  Braudel Fernand, 2000, Οι μνήμες της Μεσογείου, Προϊστορία και Αρχαιότητα, Αθήνα: Α.Α. Λιβάνη, σ.29


 Venezia c.1650,Matthaus Merian the Elder(1593–1650)
 

"… Η μορφή της πόλης γεννιέται απευθείας από τη μορφή του τόπου, που δεν είναι ο ενιαίος καθρέπτης της επιφάνειας από τον οποίο ξεπροβάλλει εκ πρώτης όψεως, αλλά το σύνθετο και αόρατο σύμπλεγμα του πυθμένα. Η κάτοψη διακρίνει, με πιο σκούρο χρώμα, στον ομοιόμορφο πυθμένα του έλους, το δίκτυο των πλωτών καναλιών. Η συμπαγής δομή της πόλης, με τα οικοδομημένα νησιά και τις ενορίες, είναι ορθολογικά συνδεδεμένη στη συμβολή του Μεγάλου Καναλιού (Canal Grande) με το Κανάλι της Τζιουντέκα (Giudecca), που λίγο απέχει από την κοινή εκβολή προς την ανοιχτή θάλασσα. 
Είναι μια ενσυνείδητη επιλογή, που αντιγράφει πιστά τη φύση, για να εκμαιεύσει από αυτήν μια πόλη, και ενισχύει τεχνητά το ευπαθές περίγραμμα των καναλιών, προσδίδοντας στο χώρο που δημιούργησε το όριο που του αρμόζει."

Benevolo Leonardo, 1997, Η Πόλη στην Ευρώπη, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, σ.68 (Στη σελ. 69 ο χάρτης που περιγράφεται)
  ____


"… προ αρκετών δεκάδων εκατομμυρίων ετών η θάλασσα καθ’ όλην την Φαληρικήν ακτήν εισεχώρει πολύ βαθύτερον εντός της ξηράς. Ο Πειραιεύς ήτο νήσος. Τον τε Πειραιά νησιάζοντα πρότερον και πέραν της ακτής κείμενον ούτως φασίν ονομασθήναι, και η θάλασσα έφθανε κατά μεν το δυτικόν μέρος της πεδιάδος των Αθηνών μέχρι του Μοσχάτου, κατά δε το ανατολικόν μέχρι των υψωμάτων της Σικελίας και του σημερινού συνοικισμού της Νέας Σμύρνης. Τα Φάληρα, το Καλαμάκι, η Γλυφάδα και η Βουλιαγμένη εκαλύπτοντο εξ ολοκλήρου υπό της θαλάσσης.
Διάφοροι φυσικαί αιτίαι, ως σεισμοί, εξάρσεις του εδάφους και κατακλυσμοί, εδημιούργησαν, με την πάροδον πολλών εκατομμυρίων ετών, την σημερινήν προς τον Σαρωνικόν ακτήν, η οποία είχε την αυτήν περίπου μορφήν ήδη από των προϊστορικών χρόνων, ως προκύπτει εκ των αποκαλυφθέντων πλησίον της ακτής προϊστορικών συνοικισμών των πρώτων εγκατασταθέντων εδώ κατοίκων. Μεγάλη εν τούτοις μεταξύ του Νέου Φαλήρου και του Πειραιώς έκτασις εκαλύπτετο ακόμη και κατά τους ιστορικούς χρόνους υπό των υδάτων, ο δε Πειραιεύς συνεδέετο μετά της ξηράς ίσως μόνον διά λωρίδος γης. Η υπό των υδάτων καλυπτομένη τότε περιοχή είναι το υπό των αρχαίων ονομαζόμενον Αλίπεδον, του οποίου τα λιμνάζοντα ύδατα καθίστων τον Πειραιά τελείως ακατάλληλον ως λιμένα. Διά τον λόγον αυτόν κυρίως, ως και διά την μικροτέραν απόστασιν από της πόλεως των Αθηνών, εχρησιμοποιείτο ως λιμήν το Φάληρον, μόνον δε από των χρόνων του Θεμιστοκλέους εχρησιμοποιήθησαν οι λιμένες του Πειραιώς μετά την εκτέλεσιν σπουδαιοτάτων έργων, αφού διά την θεμελίωσιν και μόνον των μακρών Τειχών διά μέσου του Αλιπέδου κατεβλήθησαν, ως μας αναφέρει ο Πλούταρχος, μακραί και επίπονοι προσπάθειαι.
Λέγεται δε και των μακρών τειχών, ά σκέλη καλούσι, συντελεσθήναι μεν ύστερον την οικοδομίαν, την δε πρώτην θεμελίωσιν εις τόπους ελώδεις και διαβρόχους των έργων εμπεσόντων ερεισθήναι διά Κίμωνος ασφαλώς, χάλικι πολλή και λίθοις βαρέσι των ελών πιεσθέντων εκείνου χρήματα πορίζοντος και δίδοντος." 

Τραυλός Ιωάννης, 2005 [1960], Πολεοδομική Εξέλιξις των Αθηνών, 
Αθήνα: ΚΑΠΟΝ, σσ.12,13